Belasting box 3

Hoe werkt belasting box 3 en welke vrijsteling box 3 geldt er?

De Belastingdienst heft belasting in drie verschillende boxen. In de eerste box valt het inkomen uit werk en woning, in box 2 het aanmerkelijk belang (dat je hebt wanneer je minimaal 5 procent aandelen van een onderneming bezit). Box 3 bestaat uit je spaargeld, overige beleggingen en eventueel een tweede woning, verminderd met lopende schulden. Maar hoe werkt de belasting box 3 precies en welke vrijstelling box 3 geldt er? Lees alles over belasting box 3 in onderstaand artikel. 

Belasting box 3, hoe werkt dat?

De belasting box 3 betaal je over je eigen vermogen en heet vermogensrendementsheffing. Over het eerste gedeelte van het eigen vermogen tot een bepaald bedrag, de heffingsvrije grens, betaal je geen belasting. De heffingsvrije grens ligt dit jaar op 57.000 euro per persoon en 114.000 euro voor fiscaal partners. Het eigen vermogen op 1 januari (de peildatum) van het betreffende jaar bepaalt hoeveel vermogensrendementsheffing je betaalt.

Box 3 - Spaardeel en beleggingsdeel

Tussen 2018 en 2023 werd de grondslag sparen en beleggen in box 3 toegerekend aan een verondersteld spaardeel en een beleggingsdeel. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van drie belastingschijven. Over het spaardeel en het belggingsdeel wordt een forfairtair rendement in aanmerking genomen in box 3. 

Eind 2021 heeft de Hoge Raad echter geoordeeld dat dit stelsel in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Over de voorgaande jaren worden belastingbetalers gecompenseerd door de teveel betaalde belasting. Van 2023 t/m 2025 geldt er een tijdelijke regeling waarbij de Belastingdienst gaat kijken naar het daadwerkelijk deel van je vermogen dat bestaat uit spaargeld en het deel dat bestaat uit beleggingen en overige zaken.

Het rendement voor het spaardeel wordt bepaald door te kijken naar de gemiddelde spaarrente over het betreffende jaar. Dit tarief wordt dus pas na afloop van 2024 bekend voor het belastingjaar 2024. In voorlopige aanslagen gaat de Belastingdienst nu uit van 1,03%. Over het beleggingsdeel rekent de Belastingdienst met een fictief rendement van 6,04%. Dit tarief staat al vast.

Over het totaal berekende rendement betaal je in 2024 36% belasting in box 3.

Box 3 belasting en schulden

Heb je een uitstaande schuld van meer dan 3.700 euro (7.400 euro voor fiscale partners)? Dan mag je je schuld boven dit bedrag in mindering brengen op het eigen vermogen. Hierdoor neemt het eigen vermogen af en betaal je dus minder belasting. Het moet hier echter wel om schulden gaan die in box 3 van de belasting vallen, zoals kopen op afbetaling of kredieten. Een hypothecaire schuld valt hier bijvoorbeeld niet onder.

Vrijstelling box 3

Schulden kunnen dus tot een lager belastbaar eigen vermogen in box 3 leiden. Daarnaast zorgen vrijstellingen er mogelijk voor dat je minder vermogensrendementsheffing betaalt. Een vrijstelling box 3 verhoogt namelijk de heffingsvrije grens. Dit jaar kom je in de volgende situaties in aanmerking voor een extra vrijstelling box 3:

• Groene spaarproducten en groene beleggingen met een groencertificaat. Meer hierover lees je in het artikel Groen sparen belastingvoordeel.
• Geld dat je spaart voor een uitvaartverzekering of overlijdensrisicoverzekering.
• Geld dat je spaart voor een aanvullend pensioen. Dit spaartegoed wordt niet als eigen vermogen gezien, waardoor je over dit gespaarde bedrag geen vermogensrendementsheffing betaalt.
• Wanneer je 65 jaar of ouder bent, kom je mogelijk in aanmerking voor ouderentoeslag. De ouderentoeslag zorgt voor een hogere heffingsvrije grens, waardoor je dus minder belasting hoeft te betalen.

Tip! In het artikel 'Vrijstelling vermogensbelasting' lees je meer informatie over de werking en hoogte van de verschillende vrijstellingen.